Ngày 2/8/2025 vừa qua, Lễ ra mắt Sân chơi Toán học Việt Nam (VNMF) và Tọa đàm “Đổi mới văn hóa dạy và học Toán” đã diễn ra. Đây là hoạt động thuộc Chương trình trọng điểm quốc gia phát triển Toán học giai đoạn 2021 đến 2030 (Chương trình Toán) của Bộ Giáo dục và Đào tạo do Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán, đơn vị thường trực điều phối triển khai thực hiện Chương trình Toán chủ trì tổ chức. Sân chơi Toán học Việt Nam - Vietnam Mathematical Festival (VNMF) do Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán và Trạng Nguyên Education đồng tổ chức, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc kết nối những người yêu Toán học, thúc đẩy một môi trường học Toán tích cực, vui vẻ và đầy cảm hứng cho học sinh cả nước.
Chương trình có sự tham dự của các chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực Toán học và Giáo dục, cùng sự hiện diện từ các Sở Giáo dục và Đào tạo, cùng đông đảo đại diện các trường học, đơn vị giáo dục và phụ huynh học sinh từ nhiều tỉnh thành.
Đây là dịp để các nhà giáo và phụ huynh có cơ hội cùng nhau trao đổi, nhìn lại những thách thức trong việc dạy và học Toán hiện nay, đặc biệt là trong bối cảnh đổi mới chương trình giáo dục phổ thông, đồng thời khơi gợi những giải pháp từ chính thực tiễn.
Sân chơi Toán học Việt Nam là hoạt động thuộc Chương trình trọng điểm quốc gia phát triển Toán học giai đoạn 2021 đến 2030 (Chương trình Toán) của Bộ Giáo dục và Đào tạo do Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán, đơn vị thường trực điều phối triển khai thực hiện Chương trình Toán chủ trì tổ chức. Sân chơi Toán học Việt Nam - Vietnam Mathematical Festival (VNMF) do Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán và Trạng Nguyên Education đồng tổ chức, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc kết nối những người yêu Toán học, thúc đẩy một môi trường học Toán tích cực, vui vẻ và đầy cảm hứng cho học sinh cả nước. Sân chơi hướng đến tạo lập một không gian học Toán sinh động, nơi học sinh được tiếp cận Toán học qua trải nghiệm, trò chơi và các thử thách đa dạng, theo định hướng phát triển tư duy và năng lực cá nhân.
“Mong muốn lớn nhất của Sân chơi Toán học là để các em có thể tiếp cận với Toán học như một niềm vui.”
Mở đầu chương trình, GS. Ngô Bảo Châu đã chia sẻ về tầm quan trọng trong việc thay đổi tư duy, phương pháp dạy và học Toán trong thời đại mới, thực trạng về việc sử dụng AI và đặt ra những mong muốn, những lợi ích mà Sân chơi Toán học Việt Nam mang đến cho học sinh.
Tiếp nối những lời chia sẻ sâu sắc từ GS. Ngô Bảo Châu, TS. Tạ Ngọc Trí - Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Phổ thông (Bộ Giáo dục và Đào tạo) đã có những lời phát biểu vô cùng sôi nổi, thể hiện sự quan tâm của Bộ trong việc đổi mới trong lĩnh vực giáo dục. Ông Trí khẳng định: “Học Toán không chỉ là để thi, mà là để các em có thể sáng tạo, tư duy, sống tốt và trở thành những người có ích cho xã hội.”
Ông bày tỏ kỳ vọng Sân chơi Toán học Việt Nam sẽ trở thành một không gian truyền cảm hứng, nơi khơi dậy và nuôi dưỡng tình yêu Toán học trong mỗi học sinh. Theo ông, đây không chỉ là nơi để thi cử, mà còn giúp các em nhận ra rằng Toán học là niềm vui, không phải nỗi sợ. Ông Trí nhấn mạnh, để sống tốt trong thế kỷ 21, con người cần sở hữu nhiều năng lực quan trọng – trong đó, năng lực sáng tạo và giải quyết vấn đề là then chốt. Và chính Toán học là bộ môn rèn luyện hiệu quả nhất những năng lực ấy.
Tại sự kiện lần này, phần quan trọng không thể nhắc đến là Lễ ra mắt chính thức Sân chơi Toán học Việt Nam – Vietnam Mathematical Festival (VNMF). Chương trình do Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán (VIASM) chủ trì, phối hợp cùng Tổ chức giáo dục Trạng Nguyên (TNE) và triển khai trên nền tảng Hệ sinh thái giáo dục TNMath.
Trong khuôn khổ buổi lễ, VIASM đã ký kết Văn bản ghi nhớ hợp tác với đại diện các Sở Giáo dục và Đào tạo nhằm phối hợp triển khai VNMF. Đây là minh chứng rõ ràng cho sự chung tay của toàn ngành trong việc xây dựng một văn hóa học Toán tích cực, sáng tạo và thực chất.
Mục tiêu cốt lõi của VNMF là thực hiện nhiệm vụ “Hỗ trợ triển khai Chương trình Giáo dục phổ thông môn Toán 2018” và “Hỗ trợ đào tạo tài năng và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ngành Toán”. Sân chơi hướng đến việc tạo ra một không gian học tập hiện đại, gắn kết cộng đồng và khơi gợi tinh thần khám phá Toán học.
Điểm khác biệt của VNMF nằm ở tính phổ biến: bất kỳ học sinh nào, dù ở thành thị hay nông thôn, miền núi hay hải đảo, học sinh giỏi hay còn e ngại với môn Toán, đều có thể tham gia. Thông qua hình thức thi được “trò chơi hóa” kết hợp hoạt động sáng tạo, VNMF giúp học sinh tiếp cận Toán học như một niềm vui, giảm áp lực điểm số, đồng thời khuyến khích tinh thần tự học và khám phá.
Sân chơi này cũng là môi trường để học sinh phát triển năng lực tư duy logic, giải quyết vấn đề, kỹ năng hợp tác và sáng tạo, tiếp cận công nghệ giáo dục tiên tiến, rèn luyện kỹ năng số thông qua các bài thi trực tuyến. Đồng thời, VNMF đóng vai trò phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu Toán học từ sớm, tạo nguồn nhân lực chất lượng cho các kỳ thi học sinh giỏi trong nước và quốc tế.
Các đề thi của VNMF được thiết kế sâu sắc, sáng tạo, gắn với thực tiễn và xu hướng toàn cầu, yêu cầu tư duy toán học chặt chẽ, kỹ năng trình bày mạch lạc, đồng thời phù hợp với nhiều đối tượng. Học sinh đạt thành tích xuất sắc sẽ có cơ hội được vinh danh ở tầm quốc tế.
Sau phần nghi thức, các đại biểu đã lắng nghe hai bài tham luận quan trọng:
TS. Trần Nam Dũng, Phó Hiệu trưởng Trường Phổ thông Năng khiếu, ĐHQG TP. Hồ Chí Minh: Chia sẻ những kinh nghiệm quý báu trong thực tiễn giảng dạy, giải quyết các vấn đề cốt lõi mà nhiều nhà giáo đang quan tâm.
TS. Trần Việt Hùng, Nhà sáng lập kiêm Giám đốc điều hành GotIt, STEAM for Vietnam và AI for Vietnam: Trình bày về ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong dạy và học, mở ra nhiều triển vọng cho việc tận dụng công nghệ tiên tiến vào giáo dục.
Bên cạnh việc ra mắt VNMF, tọa đàm chuyên đề “Đổi mới văn hóa dạy và học Toán” đã diễn ra sôi nổi với sự chia sẻ đến từ các chuyên gia và giáo viên trực tiếp giảng dạy. Tọa đàm đã diễn ra thành công với sự góp mặt của GS.TSKH. Ngô Bảo Châu, PGS.TS. Nguyễn Hoàng Hải, PGS.TS. Tôn Thân, TS. Nguyễn Phụ Hoàng Lân, PGS.TS. Nguyễn Vũ Lương, TS. Hoàng Anh Đức và với sự dẫn dắt khéo léo từ Biên tập viên Nguyễn Hữu Việt Khuê.
Trong phần tọa đàm, GS. Ngô Bảo Châu đã mở đầu bằng một thông điệp giản dị nhưng giàu sức nặng: nắm vững bản chất vấn đề mới là cốt lõi của việc học Toán, thay vì vội vàng chạy theo kỹ thuật giải bài. Thầy so sánh: máy tính có thể thực hiện những phép toán khổng lồ trong chớp mắt, nhưng chỉ con người mới có thể “thấu hiểu” một bài toán. Và trong kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo, năng lực ấy lại càng trở nên quý giá: “Dù máy tính có thể giải rất nhanh, nhưng việc hiểu bài toán vẫn là việc của con người”, giáo sư nhấn mạnh.
BTV Nguyễn Hữu Việt Khuê mang đến một góc nhìn gần gũi từ thực tiễn lớp học. Anh chỉ ra rằng, nhiều học sinh hiện nay có thể nhanh chóng tính đạo hàm, tích phân, giới hạn…, nhưng không phải ai cũng thật sự hiểu sâu điều mình đang làm. Chính sự chênh lệch giữa tốc độ tính toán và mức độ thấu hiểu này đã gióng lên hồi chuông về nhu cầu đổi mới căn bản phương pháp dạy, học Toán, hướng tới nâng cao chất lượng thực chất.
Ở một góc nhìn khác, PGS.TS. Tôn Thân, nguyên Trưởng phòng Toán - Tin, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam, và cũng là người thầy gắn bó nhiều năm với Trường THCS Trưng Vương, Hà Nội, đã dẫn dắt người nghe trở lại những chặng đường cải cách giáo dục Toán trong quá khứ. Ông khái quát một định nghĩa giàu ý nghĩa: “Văn hóa dạy và học Toán” chính là “dạy và học Toán có văn hóa”, tức là giảng dạy và học tập dựa trên tinh thần, tư tưởng, phương pháp và tư duy toán học.
Theo PGS.TS. Tôn Thân, nhiệm vụ trọng tâm hôm nay không chỉ là cập nhật tri thức, mà là bồi dưỡng phương pháp dạy học hiện đại, khơi gợi khả năng tư duy độc lập. Ông nhắc đến nhiều mô hình như dạy học khám phá, phát hiện và giải quyết vấn đề, dạy học tương tác hay qua trải nghiệm. Nhưng hơn hết, điều khiến ông tâm đắc suốt hàng chục năm đứng lớp là triết lý: “Đừng bắt học sinh uống, hãy làm cho các em khát”. Người thầy, theo ông, không nên dừng lại ở việc truyền đạt định lý, công thức; mà phải trở thành người nhóm lên ngọn lửa đam mê, gieo vào học trò niềm khao khát tự mình tìm đến tri thức, bằng tất cả sự hứng khởi và say mê khám phá.
Tiếp nối chia sẻ của PGS.TS. Tôn Thân, PGS.TS. Nguyễn Hoàng Hải mang đến một góc nhìn mới mẻ qua công thức “CEMS” – bốn yếu tố then chốt để khơi dậy đam mê học Toán ở học sinh. Ông giải thích: C là “Critical thinking” – tư duy phản biện, khuyến khích học sinh không chỉ tiếp nhận kiến thức mà còn đặt câu hỏi, tranh luận, và thử thách những vấn đề giáo viên nêu ra. E là “Essence” – bản chất, giúp học trò hiểu sâu gốc rễ của từng bài toán. M là “Model” – kiểu mẫu, nghĩa là đưa những nghiên cứu mới nhất trên thế giới vào bài giảng để các em thấy rằng các bài tập mình đang làm không hề “vô thưởng vô phạt”, mà chính là những công cụ, ý tưởng đang được ứng dụng trong các công trình khoa học lớn. Cuối cùng, S là “Significant” – ý nghĩa, nhằm truyền tải để học sinh hiểu được mỗi công thức, mỗi định lý đều mang một giá trị sống, gắn liền với những ứng dụng rộng khắp trong đời sống và các ngành khoa học.
Ở một góc nhìn giàu trải nghiệm từ thực tiễn giảng dạy, PGS.TS. Nguyễn Vũ Lương, Hiệu trưởng Trường THPT Chuyên KHTN, ĐHKHTN, ĐHQG Hà Nội, khẳng định: “Giáo viên là yếu tố quyết định thắng, thua của giáo dục”. Theo ông, làm cho một học trò giỏi là cả một nghệ thuật, và dù học sinh có thể tự học qua mạng, hiệu quả vẫn khó bì kịp sự dẫn dắt và truyền cảm hứng từ thầy cô. Ông chia sẻ kinh nghiệm đào tạo tại trường mình, nơi văn hóa dạy học được phân định rõ ràng giữa việc xây nền kiến thức chung và bồi dưỡng học sinh giỏi, lấy thành tích tại các kỳ thi quốc tế làm thước đo chất lượng.
Bàn sâu hơn về “chân dung người thầy Toán trong kỷ nguyên AI”, TS. Nguyễn Phụ Hoàng Lân, Trường Đại học Giáo dục, ĐHQG Hà Nội, nhấn mạnh: giáo viên không chỉ cần giúp học sinh hiểu bản chất toán học và biết cách tiếp cận từng bài toán, mà còn phải khơi gợi động lực để các em dám hỏi, dám học. Người thầy, theo ông, cần kiến tạo văn hóa học tập suốt đời, biết làm chủ công nghệ nhưng không phụ thuộc hoàn toàn vào nó, đồng thời truyền cho học trò cách ứng dụng công nghệ một cách thông minh và phù hợp.
Cũng tại tọa đàm, TS. Hoàng Anh Đức, Trường Đại học RMIT, giới thiệu khái niệm “tải nhận thức”, mức độ mà con người có thể tiếp nhận và xử lý khối lượng kiến thức. Ông khuyến nghị nên giao cho học sinh các nhiệm vụ với áp lực tăng dần, để rèn sự bền bỉ và khơi nguồn động lực. Theo TS. Đức, trí tuệ nhân tạo có thể dự đoán, nhưng tư duy con người vượt ra ngoài khả năng ấy; bởi vậy, hãy trao cho học sinh quyền được hỏi và quyền được tò mò, bởi chính sự tò mò là khởi đầu của mọi khám phá.
Không chỉ dừng lại ở trao đổi tại Tọa đàm, không gian trải nghiệm Toán học vô cùng sôi động đã được chuẩn bị, dành riêng cho giáo viên, phụ huynh và học sinh. Tại đây, các em học sinh đã được trải nghiệm thi thử VNMF, trải nghiệm nhiều trò chơi hấp dẫn tại website như “Giảng võ đường Toán học”, “Thẻ bài kỳ bí”, “Lách cách”, “Siêu nhanh trí", “Nông trại toán”, VNMF không chỉ là một sân chơi thi Toán đơn thuần. Đây là một hệ sinh thái học tập toàn diện, kết hợp giữa công nghệ, sư phạm hiện đại và tinh thần đổi mới.
Qua sân chơi, học sinh được:
Rèn luyện tư duy qua các đề bài sáng tạo, nhiều cấp độ.
Thể hiện bản thân với hệ thống xếp hạng và thành tích minh bạch.
Tham gia cộng đồng học Toán vui vẻ, tích cực cùng bạn bè khắp cả nước.
VNMF kỳ vọng sẽ trở thành một điểm tựa để khơi nguồn cảm hứng Toán học cho các thế hệ học sinh, từ đó lan tỏa tinh thần học tập chủ động, bền vững và nhân văn.
Lễ ra mắt Sân chơi Toán học Việt Nam và Tọa đàm “Đổi mới văn hóa dạy và học Toán” không chỉ là một sự kiện, mà là lời kêu gọi dành cho tất cả những ai yêu Toán học cùng chung tay kiến tạo một nền giáo dục Toán hiện đại, khai phóng và đầy cảm hứng. Hành trình đổi mới đã bắt đầu, những mầm xanh đang dần tiến đến tri thức, và thế hệ học sinh hôm nay chính là những người sẽ viết tiếp câu chuyện Toán học Việt Nam trong tương lai.
Chặng 1 - Khởi động đang được mở, hãy cùng VNMF tạo lên những khoảnh khắc thú vị, tham gia vào sân chơi đầy cảm hứng!
Tham gia ngay: TẠI ĐÂY
--------------------------------
Mọi thông tin thắc mắc, quý thầy cô và phụ huynh học sinh vui lòng liên hệ BTC qua các kênh sau: